Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Chọn giống vật nuôi và cây trồng dựa trên nguồn biến dị tổ hợp, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên. Cấu trúc di truyền của quần thể ngẫu phối. Nhiều nhà có xe hơi, biệt thự từ nghề nuôi ngựa bạch. Tác giả Đồng Văn Thưởng, ngày đăng 10/09/2016. Bạch mã là loài vật thường được dân gian gắn với những truyền thuyết ly kỳ. Quan niệm "ngựa bạch - sạch cửa nhà" đã khiến cho giống bạch mã bao Nếu cơ thể thiếu hoàn toàn tyrosinase sẽ mắc bệnh bạch tạng, còn nếu quá dư tyrosinase sẽ làm da đen, sạm và nám) Tại Nhật Bản , chiết xuất nhau thai ngựa là một nhân tố làm đẹp, làm trắng da phổ biến và đã được sử dụng rộng rãi tại các Spa và các Thẩm mỹ viện vì tính hiệu quả của nó , do chủ động kiểm soát sản xuất melanin để làm trắng làn da "Ngựa bạch Tây Tạng sống trên độ cao hơn 3.000m, ăn các loại thảo dược quý, trong đó có loại cỏ sinh đông trùng hạ thảo, nên thịt, xương đều có giá trị cao. Cao xương ngựa bạch là thực phẩm tốt. Huyết thanh ngựa bạch là phương thuốc quý, phổi ngựa bạch là thần dược trị ho, hen suyễn. Giống ngựa bạch Hữu Kiên thường có thân thon nhỏ, lông màu trắng, mũi, mắt, móng màu hồng, trọng lượng trung bình từ 70-100 kg, người dân nuôi ngựa để lấy thịt, nấu cao và bán con giống. Nhà ông Thắng có 2 con ngựa đực bạch, ngoài nhiệm vụ phối giống cho cả đàn ngựa cái chúng còn có nhiệm vụ làm "tăng gia" cho chủ. Con ngựa đực nào hăng mỗi ngày có thể phối được 4-5 lần. pBYRB2Q. Nuôi ngựa bạch có khó không? Hướng dẫn kỹ thuật chăn nuôi ngựa bạch lấy thịt và sinh sản. Ngựa bạch khác ngựa trắng như thế nào? Mô hình trang trại nuôi ngựa bạch làm giàu tại Bắc Giang, Thái Nguyên và một số tỉnh thành phía Bắc. Ngựa bạch Ngựa bạch khác ngựa trắng Một số bạn chiết tự chữ “bạch” theo tiếng Hán-Việt nghĩa là trắng, và vô tình hiểu ngựa bạch nghĩa là ngựa màu trắng. Tuy nhiên thực tế không phải như vậy. Ngựa bạch khác ngựa trắng. Ngựa bạch thực tế là những con ngựa bị bệnh bạch tạng, độ biến gen. Do đó ngựa bạch khác ngựa trắng như các lỗ tự nhiên có màu hồng đỏ, bốn chân có móng sừng, màu cước ánh bạc. Ngựa bạch tương đối quý hiếm do tỷ lệ xuất hiện thấp, chúng thường được chọn giống và nhân nuôi ngựa để lấy xương làm cao ngựa bạch. Ở một số nơi, các đàn ngựa bạch tạng này được nhân nuôi thành quần thể để bảo tồn. Giống ngựa này ít bệnh tật, không mất nhiều công chăm sóc. Trong khi đó ngựa lông trắng đơn thuần còn được gọi là ngựa kim, có vành mắt đen. Giá trị kinh tế của loại ngựa này thấp hơn ngựa bạch tạng! Giá ngựa bạch trên thị trường Giá của một con ngựa bạch ngựa trưởng thành vào khoảng 50 đến 70 triệu đồng 1 con. Cứ mỗi một năm rưỡi, mỗi chú ngựa cái lại cho ra một lứa ngựa bạch mới có giá trị rất cao. Giá ngựa bạch giống khoảng 20 đến 25 triệu đồng 1 con. Ngựa bạch khác ngựa trắng Ngoài ra còn giống ngựa bạch Tây Tạng có hình thể lớn, con trưởng thành có thể nặng đến 350kg. Do đó giá ngựa bạch Tây Tạng rất cao. Tuy nhiên điểm yếu của giống ngựa này là quen sống ở xứ lạnh nên về Việt Nam gặp thời tiết nóng rất dễ chết. Nuôi ngựa bạch Dưới đây là kinh nghiệm nuôi ngựa bạch mà chúng tôi tổng hợp lại được từ nhiều làng nghề, hợp tác xã lớn trên toàn quốc. Điều đầu tiên và quan trong nhất là khâu chọn giống Chọn ngựa giống Nên chọn ngựa bạch F1 có bố mẹ khỏe mạnh, khả năng sinh sản tốt. Ngựa giống cần có ngoại hình cân đối, không bị dị tật, móng tròn, màu lông đồng nhất, bộ phận sinh dục bình thường. Thời gian chọn ngựa giống tốt nhất khi ngựa đạt khoảng 6 tháng tuổi. >>> Bấm ngay để xem cao ngựa nguyên chất chỉ 299k/lạng! Thiết kế chuồng nuôi ngựa Chuồng ngựa cần thiết kế 2 mái để tạo sự thông thoáng và tránh nước mưa hắt vào. Trong chuồng có tàu cỏ, cửa sổ cách nền chuồng – Nền chuồng nên lát bằng gạch để bảo vệ móng ngựa, không nên để nền đất trần dễ làm hỏng móng. Chuồng ngựa cần có độ dốc, có rãnh thoát nước trong chuồng để thuận tiện cho việc vệ sinh. Bên cạnh tàu cỏ cũng cần có máng uống cho ngựa. Máng nên để cao khoảng 1m, để cho ngựa ăn uống thuận lợi. Cần đảm bảo mật độ ngựa trong chuồng ở mức vừa phải. Với ngựa sau cai sữa từ 6-12 tháng, mật độ trung bình từ 1,5 – 2m2/con. Với ngựa trên 1 năm tuổi, mật độ trung bình từ 5 – 6 m2/con. Ngựa mang thai hay ngựa mẹ đang nuôi con cần nhốt trong chuồng riêng. Nên thiết kế thêm sân chơi liền chuồng cho ngựa, có thành cao Mật độ trung bình 2m/con đối với một sân chơi. Chế độ ăn cho ngựa Thông thường, hằng ngày ngựa được chăn thả và có thể tự kiếm khoảng 40% lượng thức ăn cần thiết. Khi ngựa ở tại chuồng, cần bổ sung một lượng thức ăn tương đương với 60% nhu cầu của chúng, bao gồm cả thức ăn thô và thức ăn tinh. Thức ăn thô bao gồm cỏ, thân cây ngô, lá lạc, dây lang, rau… Vào mùa đông, thức ăn thô tươi khan hiếm, có thể chuẩn bị rơm khô để làm thức ăn thô khô cho ngựa. Cần lưu ýphối hợp các loại cỏ chứ không nên chỉ sử dụng một loại cỏ, dùng nhiều cỏ chứa nhiều nước ngựa sẽ đau bụng. Ngoài thức ăn thô, cũng cần bổ sung thêm thức ăn tinh cho ngựa như cám hỗn hợp, cám gạo hay các loại củ tươi như ngô, khoai, sắn… Đây là nguồn thức ăn quan trọng giúp cung cấp dinh dưỡng để ngựa phát triển tốt hơn. Đối với ngựa con được 3 tháng tuổi, bắt đầu cho ngựa con tập ăn cám tổng hợp, cỏ non, người nuôi cần cho thức ăn vào máng ăn nhỏ trong chuồng ngựa con và cho ăn tự do. Với ngựa sau cai sữa từ 6 tháng đến 1 năm cho ăn thức ăn thô bằng 15-20% trọng lượng cơ thể và bổ sung 1 kg thức ăn tinh/ngày. Với ngựa trên 1 năm, cho ăn thức ăn thô bằng 12-15% trọng lượng cơ thể và bổ sung 1,5 kg thức ăn tinh/ngày. Với ngựa chửa và nuôi con cần tăng lượng thức ăn tinh lên khoảng 2 kg/ con/ngày. Chăm sóc ngựa Việc tắm chải giúp ngựa tăng cường sự tuần hoàn và trao đổi chất, sinh trưởng tốt. Ngoài ra, tắm chải còn giúp ngựa phòng tránh được các ký sinh trùng ngoài da như rận, ghẻ. Vào mùa nóng ngựa cần được tắm chải thường xuyên, còn vào mùa lạnh chỉ nên chải lông cho ngựa. Khi chải lông cần trải theo chiều của lông từ trên xuống dưới. Thực hiện cắt bờm, đuôi ngựa, trong quá trình chăm sóc, cần chú ý xem bờm và đuôi ngựa đã quá dài hay chưa để cắt sửa kịp thời, tránh tình trạng bờm bị vón, chạm và mắt làm đau mắt hay đuôi ngựa quá dài dễ bị bẩn. Cách cắt bờm là phía trước cắt trêm mắt, phía sau cắt ngắn còn 2–3 cm. Cách cắt đuôi ngựa thì cần hết sức cẩn thận, phải đứng ngang bên hông, không được đứng phía sau, ước khoảng ngang kheo để cắt đuôi cho ngựa. Ngoài thời gian thả ngựa cần cho ngựa vận động thêm 1 lần/ngày. Buộc dây cho ngựa cố định tại một chỗ, cho ngựa chạy vòng tròn, lấy điểm buộc dây làm tâm. Chế độ tập luyện vừa đủ này sẽ giúp ngựa nâng cao sức khỏe, sinh trưởng phát triển tốt hơn. Nuôi ngựa bạch Phòng chữa bệnh cho ngựa Chăm sóc cho ngựa cần phải có kiến thức cơ bản như tiêm thuốc, tẩy trùng… Nếu tiêm thuốc quá liều hoặc tìm không đúng ven, ngựa sẽ sốc thuốc và chết. Ngựa bị áp xe, nếu tắm bằng nước không sạch, vết thương sẽ bị nhiễm trùng. Để phòng bệnh cho ngựa, đầu tiên cần làm tốt khâu vệ sinh chuồng trại. Cách hữu hiệu nhất là quét vôi 2 lần/ năm hoặc phun thuốc sát trùng Crizin 2%, một năm 3 lần. Các bệnh thường gặp ở ngựa là bệnh ký sinh trùng đường máu, bệnh ký sinh trùng đường tiêu hóa. Phòng bệnh ký sinh trùng đường máu bằng cách Dùng Azidin, pha dung dịch 7 %, tiêm 1 năm 2 lần. Phòng bệnh ký sinh đường tiêu hóa thì đối với ngựa con khi ngựa 21 ngày, tiêm phòng lần 1 khi ngựa 90 ngày, tiêm lặp lại. Dùng Levamixon 7%, 1ml/ 15 kg thể trọng, tiêm bắp. Đối với ngựa trưởng thành, cũng dùng levamixon 7% hoặc Hemectin để tiêm phòng bệnh, định kỳ 1 năm 2 lần. Phòng bệnh định kỳ là một khâu rất quan trọng trong quy trình chăn nuôi. Phòng bệnh tốt không những giúp ngựa phát triển tốt mà còn giúp người chăn nuôi giảm thiểu rủi ro, tăng hiệu quả kinh tế. Nuôi ngựa sinh sản Đặc tính của ngựa cứ trung bình khoảng năm rưỡi mới sinh một lứa. Gần đến ngày đẻ ngựa kém ăn, không yên tĩnh, thường ngó nhìn bụng. Đường sinh dục mở to, bầu vú phát triển nhanh. Trước khi đẻ 2 ngày trong núm vú có đầy sữa đầu, núm vú to lên, có con sữa rỉ ra từng giọt, có con sữa quấn khô lại bịt lấy núm vú. Khi thấy sữa đã chảy ra từng giọt thì trong ngày hoặc sang ngày sau thì ngựa đẻ. Ngựa thường đẻ vào chiều và đêm. Lúc gần đẻ con vật bồn chồn, đứng nằm không yên. Có con chân trước cào đất, chân sau đá vào bụng, cong lưng mà rặn. Ngựa thường rặn đẻ đột ngột, bắt đầu rặn một lúc thì nằm xuống. Có trường hợp khi bọc ối lòi ra thì ngựa mẹ đứng lên ngay hoặc do thai giãy yếu nên bọc ối không vỡ ra được. Phải xé rách bọc ối ngay, nếu để chậm ngựa con dễ bị ngạt. Nếu thai thuận, ngựa đẻ bình thường thì thời gian đẻ chỉ kéo dài 20-30 phút. Ngựa con khoẻ mạnh thông thường tự nó đạp rách và giải phóng khỏi màng thai. Người chăn nuôi chỉ cần cắt rốn cách bụng 2 cm, sát trùng bằng cồn iôt để tránh nhiễm trùng. Dùng rơm hoặc cỏ khô mềm lau toàn thân ngựa con. Móc hết nhớt ở mồm, mũi và tai. Sau 30 – 60 phút, ngựa con đứng dậy được và tìm vú mẹ. Nếu ngựa con yếu, người chăn nuôi cần hỗ trợ nó bằng cách nâng nó đứng lên, giúp tìm vú mẹ và đỡ nâng thân mình để nó bú được sữa đầu càng sớm càng tốt. Điều này giúp ngựa con có kháng thể miễn dịch có lợi cho sự chống đỡ bệnh tật. Độn rơm hoặc cỏ khô để giữ nền chuồng ấm, tránh lạnh cho cả mẹ và con. Lúc đầu khoảng 1 giờ ngựa con bú một lần. Nếu ngựa mẹ phải đi làm việc sớm thì cần chú ý trong hai tháng đầu cứ 2 giờ phải cho ngựa mẹ nghỉ để ngựa con đến bú một lần. Bài tiếp theo Mô hình trang trại ngựa bạch tại Bắc Giang, Thái Nguyên Ngày nay, nuôi ngựa bạch sinh sản đang là hướng đi mới của nhiều hộ chăn nuôi. Có rất nhiều hộ chăn nuôi đã chuyển đổi mô hình chăn nuôi trâu bò truyền thống sang chăn nuôi ngựa bạch và thu được hiệu quả cao. Bài viết hôm nay sẽ giới thiệu đến bà con kỹ thuật nuôi ngựa bạch sinh sản đơn giản, giúp phát triển kinh tế gia lục1. Đặc điểm sinh học của ngựa bạch 2. Giá ngựa bạch trên thị trường3. Một số mô hình nuôi ngựa bạch sinh sản thành Mô hình chăn nuôi ngựa bạch của gia đình ông Hoàng Văn Mô hình nuôi ngựa bạch của ông Nguyễn Đăng Vụ4. Kỹ thuật nuôi ngựa bạch sinh Kỹ thuật làm chuồng nuôi ngựa bạch sinh Kỹ thuật chọn ngựa Dinh dưỡng cho Nguồn thức Cách chế biến thức ăn cho ngựaNguyên liệu ủ chuaCách ủ chua thức ăn cho ngựaCách cho ngựa bạch ăn thức ăn ủ chuaTrường hợp không nên cho ngựa ăn thức ăn ủ chua Khẩu phần Phối giống cho Đặc điểm động dục của ngựa Xác định thời điểm phối Chăm sóc ngựa mang Giai đoạn mang Đỡ đẻ cho Chăm sóc ngựa con5. Phòng chữa bệnh cho ngựa1. Đặc điểm sinh học của ngựa bạch Theo nghĩa Hán – Việt thì “bạch” có nghĩa là trắng. Do vậy mà nhiều người nghĩ ngựa bạch nghĩa là ngựa màu trắng. Tuy nhiên, ngựa bạch khác với ngựa trắng. Ngựa bạch là những con ngựa bị bệnh bạch tạng, đột biến gen. Do đó ngựa bạch khác với ngựa trắng, các lỗ tự nhiên trên người ngựa bạch có màu hồng đỏ, bốn chân có móng sừng, màu cước ánh tỷ lệ xuất hiện thấp nên ngựa bạch tương đối quý hiếm, chúng thường được làm chọn giống và nhân nuôi ngựa để tiến hành lấy xương làm cao ngựa bạch. Ở một số nơi, các đàn ngựa bạch tạng này được nhân nuôi thành quần thể để bảo tồn giống ngựa quý hiếm này. Giống ngựa bạch ít bệnh tật, không mất quá nhiều công chăm Giá ngựa bạch trên thị trườngMột con ngựa bạch ngựa trưởng thành có giá từ 50 đến 70 triệu đồng. Cứ mỗi một năm rưỡi, mỗi một chú ngựa bạch cái lại cho ra một lứa ngựa bạch con có giá trị rất cao. Giá ngựa bạch giống dao động trong khoảng khoảng 20 đến 25 triệu đồng 1 ra còn có giống ngựa bạch Tây Tạng có hình thể lớn, con trưởng thành có thể nặng đến 350kg. Do đó giá ngựa bạch Tây Tạng vô cùng cao. Tuy nhiên giống ngựa bạch Tây Tạng quen sống ở khí hậu lạnh, nên về Việt Nam gặp thời tiết nóng sẽ rất dễ Một số mô hình nuôi ngựa bạch sinh sản thành côngChăn nuôi ngựa bạch đang trở thành mô hình phát triển kinh tế và làm giàu cho nhiều hộ chăn Mô hình chăn nuôi ngựa bạch của gia đình ông Hoàng Văn PhongGia đình ông Hoàng Văn Phong là hộ nuôi ngựa bạch nhiều nhất tại xã Thượng Quan, huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn. Ông Phong từng đầu tư vào chăn nuôi bò sinh sản, nuôi lợn thương phẩm nhưng hiệu quả kinh tế không cao do rủi ro vì dịch bệnh, giá cả bấp 2010, trong một lần đến thăm gia đình người thân ở huyện Na Rì, ông Phong nhận thấy triển vọng kinh tế từ giống ngựa bạch đang được chăn nuôi tại đây. Ông Phong đã dồn tiền và vay vốn thêm để mua 2 con ngựa bạch giống về năm gần đây, ông Phong tiếp tục gây giống và phát triển đàn, có thời điểm tổng đàn ngựa bạch của ông lên tới 20 con. Ngoài nguồn thức ăn tự nhiên, ông còn trồng hơn 2000m2 cỏ voi và 1 ha ngô để bổ sung thêm thức ăn cho đàn ngựa béo, năm nay, gia đình ông Phong xuất bán 3 con ngựa bạch giống hơn 1 năm tuổi, với giá trung bình 35 triệu đồng/con, thu được trên 100 triệu đồng. Hiện tại, gia đình ông Phong có 13 con ngựa giống bố mẹ, trong đó có 11 con ngựa Mô hình nuôi ngựa bạch của ông Nguyễn Đăng VụÔng Nguyễn Đăng Vụ 60 tuổi là người đầu tiên trong xã Nam Hưng, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương đưa ngựa bạch về nuôi. Trước năm 2013, ông Vụ đã có gần 30 năm chăn nuôi trâu bò thương phẩm. Nhưng tình hình dịch bệnh trên trâu bò diễn biến phức tạp và cạnh tranh từ nhiều nơi nên hiệu quả kinh tế không một lần đến các tỉnh Lạng Sơn, Bắc Giang chơi, ông thấy mô hình nuôi ngựa bạch ở đây mang lại hiệu quả kinh tế nên ông đã tìm hiểu và mạnh dạn nuôi năm, ông Vụ mua 3 con ngựa bạch đực về nuôi thương phẩm. Đến năm 2015, ông Vụ bán mỗi con được từ 63 – 70 triệu đồng. Không chỉ dừng lại ở đó, từ việc chỉ nuôi ngựa thương phẩm ông kết hợp cả nuôi ngựa sinh Vụ đã mua 4 con ngựa cái và 1 con ngựa đực nuôi để nhân giống. Đến nay, nhà ông nuôi tất cả 10 con ngựa cái và 1 con ngựa đực sinh sản. Mỗi năm ngoài giữ lại 2 – 3 con để nuôi thương phẩm, ông bán từ 6 – 8 con giống cho người chăn nuôi trong và ngoài Kỹ thuật nuôi ngựa bạch sinh Kỹ thuật làm chuồng nuôi ngựa bạch sinh sảnChuồng nuôi là yếu tố vô cùng quan trọng trong kỹ thuật nuôi ngựa bạch sinh sản. Chuồng nuôi ngựa cần thiết kế 2 mái để tránh nước mưa hắt vào và tạo sự thông thoáng cho ngựa. Bà con nên thiết kế cửa sổ cách nền chuồng 1,5m – 1,8m. Nền chuồng nuôi nên lát bằng gạch để có thể bảo vệ móng ngựa. Bà con không nên để nền đất trần, như vậy dễ làm hỏng nuôi ngựa cần có độ dốc và rãnh thoát nước trong chuồng để thuận tiện cho việc vệ sinh chuồng. Bên cạnh tàu cỏ, bà con cần trang máng uống cho ngựa. Máng uống nước nên để cao khoảng con cần đảm bảo mật độ ngựa trong chuồng ở mức vừa phải. Với ngựa sau khi cai sữa từ 6-12 tháng, mật độ nuôi trung bình từ 1,5 – 2m²/con. Với những con ngựa trên 1 năm tuổi, mật độ nuôi trung bình từ 5 – 6m²/con. Ngựa mang thai hay ngựa mẹ đang nuôi con thì cần nhốt trong chuồng Kỹ thuật chọn ngựa giốngBà con nên chọn ngựa bạch F1 có bố và mẹ khỏe mạnh, khả năng sinh sản tốt. Ngựa giống cần có ngoại hình cân đối, màu lông đồng nhất, không bị dị tật, móng tròn, bộ phận sinh dục bình thường. Khi ngựa đạt khoảng 6 tháng tuổi là thời gian chọn ngựa giống tốt Dinh dưỡng cho Nguồn thức ănThức ăn là yếu tố quan trọng hàng đầu trong kỹ thuật nuôi ngựa bạch sinh sản. Ngựa thường được chăn thả và có thể tự kiếm khoảng 40% lượng thức ăn cần thiết trong ngày. Khi ngựa được đưa về chuồng, người nuôi cần bổ sung một lượng thức ăn tương đương với 60% nhu cầu còn lại của chúng, bao gồm cả thức ăn tinh và thức ăn ăn thô bao gồm cỏ, dây lang, thân cây ngô, lá lạc, rau… Vào mùa đông, thức ăn thô tươi trở nên khan hiếm, bà con có thể dự trữ rơm khô để làm thức ăn thô khô cho ngựa. Cần lưu ý thêm là bà con nên phối hợp các loại cỏ chứ không nên chỉ cho ngựa ăn một loại ăn tinh cho ngựa bào gồm cám gạo, cám hỗn hợp hay các loại cám ngũ cốc như ngô, khoai, sắn… Đây là nguồn thức ăn quan trọng giúp cung cấp đầy đủ dinh dưỡng để ngựa phát triển tốt Cách chế biến thức ăn cho ngựaBà con nên sử dụng các loại máy chế biến thức ăn chăn nuôi để băm nhỏ cỏ, rau, củ quả,.. nghiền nhỏ các loại hạt ngũ cốc, như vậy sẽ giúp ngựa dễ tiêu hóa và hấp trường hợp ngựa hấp thụ không đồng đều chất dinh dưỡng, bà con nên trộn thức ăn xanh, cám và các loại thức ăn bổ sung đạm, vitamin lại với nhau rồi cho vật nuôi thể sử dụng máy để ép cám viên tổng hợp cho ngựa, như vậy sẽ giúp tiết kiệm thời gian, công sức, đảm bảo luôn có đủ lượng thức ăn dinh dưỡng, vệ sinh cho trữ thức ăn xanh cho ngựa vào những mùa lạnh hoặc mùa khan hiếm thức ăn xanh bằng cách ủ chua cỏ voi, thân cây ngô, rơm rạ… Thức ăn ủ chua bằng các loại chế phẩm sinh học EM, men vi sinh,… còn giúp kích thích hệ tiêu hóa của ngựa, tăng hệ vi sinh vật có lợi cho đường ruột, tăng sức đề kháng cho vật liệu ủ chua200kg Thức ăn xanh từ rơm, cỏ voi, thân cây ngô, rau xanh,…200gr Chế phẩm EM hoặc men vi sinh ủ thức ăn chăn nuôi VBio1 lít mật rỉ đường3-5kg cám cám ngô hoặc cám gạo2kg muối trắng Chuẩn bị nơi ủ sử dụng hố ủ hoặc xây dựng hố ủ xi măng, hoặc dùng thùng phi, bao nilon đều được. Nếu như đào hố, bà con dỉa 1 lớp túi nilon/ bạt dày ở dưới đáy. Quan trọng là hố ủ phải chắc chắn, có mái che và tránh mưa ủ chua thức ăn cho ngựaCác loại nguyên liệu sau khi thu hoạch về phải phơi 1 đến 2 nắng rồi cho vào máy băm cỏ, băm rơm 3A để băm đều EM hoặc men vi sinh với cám, mật rỉ đường và lần lượt một lớp nguyên liệu thô xanh, 1 lớp hỗn hợp men ủ, nén thật chặt cho đến khi hết nguyên khi thực hiện xong thì phủ kín miệng hố ủ bằng túi nilon hoặc bạt. Dùng đất/gạch chèn chắc chắn ở trên, hạn chế tối đa không khí vào trong, và đảm bảo nước mưa không thể chảy voi ủ chua từ 15 – 20 ngày có thể đem cho gia súc ăn. Sau mỗi lần lấy ra phải buộc kín miệng túi lại. Yêu cầu thành phẩm phải có mùi thơm, chua nhẹ, màu vàng óng. Nếu có mùi thối, mốc, đen sẫm có nghĩa quy trình ủ đã thất cho ngựa bạch ăn thức ăn ủ chuaKhi lấy thức ăn cho ngựa ăn cần lấy gọn từng góc, thao tác nhanh. Sau đó bịt kín hố ủ hoặc bao ủ lại để tránh không khí lọt vào làm hỏng thức mới ăn thức ăn ủ chua lần đầu có thể chưa quen, bà con nên cho ăn từng ít một, hoặc trộn với cỏ xanh để ngựa dễ ăn hơn, sau đó tăng dần lượng thức ăn ủ chua ngày, nên kiểm tra thức ăn ủ chua trước khi cho ngựa ăn. Nếu thấy thức ăn ủ chua có màu đen, mốc thì không cho ngựa ăn nữa. Thức ăn ủ chua này, bà con hoàn toàn có thể cho ngựa ăn hàng ăn ủ chua cho ngựa nếu được ủ và bảo quản đúng cách, thời hạn sử dụng có thể lên đến 6 hợp không nên cho ngựa ăn thức ăn ủ chuaNgựa có chửa ở thời kỳ con dưới 6 tháng đang trong thời kỳ vắt sữa không nên cho ăn thức ăn ủ Khẩu phần ănĐối với ngựa con được 3 tháng tuổi, bà con bắt đầu cho ngựa con tập ăn cám tổng hợp, cỏ non. Bà con cần cho thức ăn vào máng ăn nhỏ trong chuồng ngựa con và để ngựa tự ngựa sau cai sữa từ 6 tháng đến 1 năm, bà con cho chúng ăn thức ăn thô bằng 15-20% trọng lượng cơ thể và bổ sung thêm 1 kg thức ăn tinh/ ngựa trên 1 năm tuổi, cho ăn thức ăn thô bằng 12-15% trọng lượng cơ thể và bổ sung thêm 1,5 kg thức ăn tinh/ ngựa mang thai và nuôi con, bà con cần tăng lượng thức ăn tinh lên khoảng 2 kg/ con/ Phối giống cho Đặc điểm động dục của ngựa cáiTrong quá trình chăn ngựa trên bãi chăn, ngựa cái ngơ ngác tìm đực. Khi thả đàn tự do ngựa cái sẽ theo đến gần ngựa đực, cong đuôi, đái rắt, khi ngựa đực lại gần thì con cái quay mông lại gần ngựa đực. Ngựa cái đến khi chịu đực sẽ cho ngựa đực ngửi, cắn phần sau, hai chân sau của ngựa cái nhún xuống, muốn cho ngựa đực giao con kiểm tra cơ quan sinh dục của ngựa cái sẽ thấy cổ tử cung mềm, hai sừng tử cung mềm và chùng, buồng trứng phát Xác định thời điểm phối giốngXác định thời điểm phối giống là bước vô cùng quan trọng trong kỹ thuật nuôi ngựa bạch sinh sản. Bà con lưu ý quan sát quá trình ngựa cái động dục tính là ngày thứ nhất sẽ cho ngựa cái phối giống từ ngày thứ 5 đến ngày thứ 7 sau khi bắt đầu chịu đực, hoặc phối giống ngày 4-7 từ khi bắt đầu chịu con lưu ý chỉ cho ngựa đực lên phối giống ngựa cái khi dương vật của chúng đã đủ độ cương và phải được vệ sinh sạch sẽ. Cần có người hướng dẫn hỗ trợ cho phối giống, sau khi cho phối giống lần cuối cùng phải ghi chép ngày phối, từ đó dự kiến ngày đẻ để giúp cho việc đỡ đẻ. Cần chuẩn bị khẩu phần ăn cho phù hợp cho ngựa trong thời gian ngựa mang Chăm sóc ngựa mang Giai đoạn mang thaiThức ăn cho ngựa mang thai Cho ngựa mẹ ăn từ 1-1,5kg thức ăn tin một ngày, lượng thức ăn thô cần bằng 12-15% khối lượng cơ thể. Ngựa chăn thả 4 giờ trong ngày có thể tự thu nhặt được 35-40% nhu cầu thức ăn thô, lượng thức ăn còn lại phải được bổ sung đầy đủ và cho ăn làm nhiều bữa. Ngoài ra ngựa chửa cần được ăn thêm bữa chửa nên được nhốt riêng mỗi ngựa một ô chuồng, diện tích từ 4,5-5m2 cho 1 ngựa. Nền chuồng nên lát gỗ hoặc lát gạch và được dọn phân sạch sẽ. Bà con tiến hành tắm cho ngựa trong những ngày nắng ấm, chải lông cho ngựa chửa trong những ngày trời giá, lạnh. Chuồng ngựa cần được che chắn rét cẩn thận trong mùa con có thể kiểm tra dự đoán ngày đẻ bằng cách theo dõi đặc điểm lâm sàng, đó là hai bầu vú căng, núm vú vểnh ra 2 bên, vắt có sữa non trắng, âm hộ xệ, sút hông, thường xuyên cong đuôi, đái Đỡ đẻ cho ngựaXác định thời gian ngựa sinh sản là khâu quan trọng nhất trong kỹ thuật nuôi ngựa bạch sinh sản. Thông thường ngựa mang thai khoảng 11-12 tháng. Bà con cần chú ý theo dõi sát sao để hỗ trợ sinh khi chúng sinh khó, tiến hành cắt rốn cho ngựa con và sát trùng tránh bị nhiễm khô thân cho ngựa con và khuyến khích chúng bú mẹ càng sớm càng tốt. Nếu ngựa mẹ không cho con bú thì phải khống chế vì sữa mẹ ban đầu rất tốt, là yếu tố giúp ngựa con tăng sức đề Chăm sóc ngựa conNgựa con vô cùng hiếu động, hay chạy nhảy nhiều nên ngựa con cần được nuôi trong ô chơi có toang chắn trong vòng ít nhất 10 ngày. Trong thời gian này, ngựa mẹ được chăm sóc cẩn thận tại chuồng và sân chơi. Đặc biệt không được để ngựa con giao phối với ngựa con lúc 35 ngày tuổi đã có thể tập ăn thức ăn tinh. Lượng thức ăn cho ngựa con tăng dần từ 0,1kg ngày đầu đến 0,3kg ở giai đoạn 6 tháng tuổi. Thức ăn thô cần được cắt ngắn 5-7cm, cho ăn vào bữa chiều và tối, lượng thức ăn bằng 10% khối lượng cơ thể. Máng ăn cho ngựa đạt độ cao 0,4-0,5m để ngựa con dễ Phòng chữa bệnh cho ngựaTrong kỹ thuật nuôi ngựa bạch sinh sản, phòng và chữa bệnh là khâu quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế chăn phòng bệnh cho ngựa, đầu tiên bà con cần làm tốt khâu vệ sinh chuồng trại. Cách hữu hiệu nhất là quét vôi 2 lần/ năm hoặc phun thuốc sát trùng Crezin 2%, thực hiện một năm 3 ra bà con có thể sử dụng chế phẩm sinh học EM VBio để xử lý mùi hôi chuồng bệnh thường gặp ở ngựa là bệnh ký sinh trùng đường tiêu hóa và bệnh ký sinh trùng đường con có thể phòng bệnh ký sinh trùng đường máu bằng cách Dùng Azidin, pha dung dịch 7%, tiêm 1 năm 2 với phòng bệnh ký sinh đường tiêu hóa thì dùng Levamisol 7%, 1ml/ 15kg khối lượng cơ thể, tiêm bắp. Khi ngựa con được 21 ngày tuổi thì tiêm phòng lần 1, đến khi ngựa 90 ngày thì tiêm 1 lần nữa. Với ngựa trưởng thành, cũng dùng levamisol 7% hoặc Hemectin để phòng bệnh, tiêm định kỳ 1 năm 2 đây là hướng dẫn kỹ thuật nuôi ngựa bạch sinh sản đơn giản, cho hiệu quả kinh tế cao. Hy vọng những thông tin trên có thể giúp bà con hiểu thêm về mô hình nuôi ngựa bạch sinh sản để từ đó áp dụng thành công vào mô hình chăn nuôi của mình. Thảo nguyên Khau Sao thuộc thôn Suối Mạ A, xã Hữu Kiên, huyện Chi Lăng, Lạng Sơn là nơi chăn thả hơn con ngựa trong đó có 700 con ngựa bạch thuần chủng. Đây được coi là “vương quốc” ngựa lớn nhất Việt Nam. Thảo nguyên Khau Sao thuộc thôn Suối Mạ A, xã Hữu Kiên, huyện Chi Lăng, Lạng Sơn là nơi chăn thả hơn con ngựa trong đó có hơn 700 con bạch mã thuần chủng nguồn gốc từ Việt Nam. Nơi đây được coi là “vương quốc” ngựa lớn nhất Việt Nam. Cách TP hơn 70km, đường đến xã Hữu Kiên uốn lượn quanh co, phải vượt qua nhiều núi cao, cây cối ngút ngàn. Trên các sườn đồi thoai thoải vươn dài nối tiếp nhau, xuất hiện bóng những con ngựa đang thong dong gặm cỏ. Hữu Kiên nổi tiếng với nghề nuôi ngựa bạch, hiện toàn xã có hơn 700 con, chiếm 1/3 số ngựa nơi đây. Nơi đây, đồng bào người Tày và Nùng sinh sống chủ yếu nhờ chăn nuôi. Ông Nguyễn Văn Tin, phó Chủ tịch UBND xã Hữu Kiên cho biết Nuôi ngựa bạch đã có ở Hữu Kiên từ rất lâu. Nhưng khoảng 15 năm trở lại đây do nhu cầu thị trường mở rộng nên số lượng ngựa trong đàn tại nhiều hộ dân liên tục tăng qua các năm. Hữu Kiên được tự nhiên ưu ái cho diện tích rộng lớn hơn ha trong đó có khu Thảo nguyên Khau Sao rộng lớn, rất thuận lợi cho việc chăn thả ngựa. Hiện nay trên địa bàn có hơn con ngựa, riêng ngựa bạch có hơn 700 con. Riêng đối với giống ngựa bạch thì có thuộc tính rất dễ nuôi, hiền và có giá trị cao gấp đôi ngựa thường. Mấy năm gần đây nhiều người đến tìm mua, dễ tiêu thụ nên, giá trị cao nên nuôi ngựa bạch mang lại kinh tế ổn định cho các hộ gia đình. Nhờ con ngựa mà nhiều gia đình nơi núi non này có thu nhập ổn định cuộc sống ấm no, đủ đầy hơn. Những ngọn núi cao gần mét nối tiếp nhau là nơi mọc nhiều cỏ cùng nguồn nước trong, khí hậu thoáng mát khiến loài ngựa bạch sinh sôi nhanh. Trung bình một năm số ngựa bạch của vùng tăng lên khoảng 25%. Ngựa được chăn thả hoàn toàn tự nhiên mà không tốn công chăm sóc. Sáng người dân lên thả ngựa, chiều gọi ngựa về nơi uống nước, cho ăn bổ sung tinh bột và buộc ngựa vào khu riêng của từng gia đình để tiện theo dõi tình trạng sức khoẻ. Giống ngựa bạch này toàn thân ngựa có lông màu trắng, da trắng hồng, viền mắt màu hồng, con ngươi màu đỏ hồng, nếu soi đèn vào mắt ngựa ban đêm có màu đỏ rực. Mũi, miệng và bộ phận sinh dục của ngựa có màu hồng đỏ, bộ móng màu trắng ngà. Ngựa bạch di chuyển chậm chạm nhưng khỏe mạnh, ít ốm đau, các bệnh thường gặp như tụ huyết trùng đều có thuốc chữa. Ngựa bạch sức chống chịu thời tiết tốt, trong đợt mưa tuyết vẫn chăn thả và không bị chết như trâu bò. Thông thường người dân thả ngựa bạch trên đồi từ tháng 10 đến tháng 3 âm lịch năm sau vì thời gian đó chưa cấy lúa, sáng mở chuồng lùa chúng đi rồi tối muộn mới tìm về. Một số hộ thả tự nhiên có khi cả tuần mới cho về chuồng, ngựa đi theo đàn nên không sợ lạc. Ngựa được nuôi thả rông sống theo đàn và được đánh dấu riêng bằng tiếng chuông ở cổ. Mỗi nhà sẽ có tiếng chuông khác nhau. Một đàn thường có vừa ngựa thường vừa ngựa bạch. Người chủ phải biết cho ngựa thường phối giống với ngựa bạch thuần chủng để cho ra đời những con người bạch con mang giá trị lớn. Ngựa bạch thuần chủng ở Lạng Sơn có thân hình nhỏ, trọng lượng từ 70 đến 100kg. Lông màu trắng, mắt, mũi, móng màu màu hồng. Người dân thường nuôi ngựa để lấy thịt và nấu cao hoặc bán con giống. Ngựa nhỏ 5 tháng tuổi có giá 20 triệu, ngựa cái 40 triệu, ngựa đực trưởng thành có thể bán đến 70 triệu đồng/con. Thị trường tiêu thụ chính là Hải Phòng, Nam Định, Thái Nguyên, Bắc Giang, Hà Nội... Nhiều năm gần đây, các hộ gia đình chủ động chăn nuôi và chăm sóc nên số lượng ngựa không ngừng tăng lên, góp phần bảo vệ nguồn gen ngựa bạch Việt Nam thuần chủng. Ngựa thường có có giá trị không cao như ngựa bạch nhưng sức đề kháng rất tốt và dễ nuôi. Theo Dân Việt Chuyện lạ Đàn ngựa bạch phi đường nhựa, kiếm ăn giữa phố Khoảng 2 năm nay, khu đô thị hiện đại thuộc phường Xương Giang TP Bắc Giang là nơi chăn thả đàn ngựa bạch của gia đình một gia đình sống trên địa phận phường này. Thưởng Tết bằng gà tiến vua, giò ngựa bạch Thay vì những quà tặng hay phần thưởng Tết phổ biến, nhiều doanh nghiệp cất công gói bánh, thịt ngựa, mổ lợn, cá... gửi tới đối tác, khách hàng và nhân viên. Đại gia Bắc Ninh trấn yểm, giữ của bằng ngựa sắt, đại bàng đá Ngựa, chó, sư tử, chim ưng… là các linh vật được nhiều chủ nhân của những căn biệt thự xứ Kinh Bắc dùng để trấn yểm nhà, với mong muốn linh vật đó sẽ phù trợ cho việc kinh doanh. Gần 6 triệu đồng một hộp bánh trung thu ngựa mạ vàng Một khách sạn 5 sao ở Hà Nội mới đây đã tung ra mẫu bánh trung thu kèm quà lưu niệm mạ vàng hình ngựa và cá chép có giá hàng triệu đồng. Thú chơi ngựa của Vua cà phê Trung Nguyên Đặng Lê Nguyên Vũ không tiếp tôi ở Sài Gòn mà là M'Drak; không phải 1 buổi mà là... 3 ngày. Lý do để hiểu anh hơn. Kết quả Thay vì hiểu anh, tôi hiểu hơn về... ngựa. Thời sự Chủ nhật, 15/5/2016, 0200 GMT+7 Những đồi cỏ rộng là nơi người dân xã Hữu Kiên Chi Lăng, Lạng Sơn chăn thả ngựa bạch. Do thích hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng, giống ngựa này đã giúp nhiều gia đình thoát nghèo. Đường đến xã Hữu Kiên uốn lượn quanh co, phải vượt qua nhiều núi cao, cây cối ngút ngàn. Trên các sườn đồi thoai thoải vươn dài nối tiếp nhau, xuất hiện bóng những con ngựa đang thong dong gặm cỏ. Hữu Kiên nổi tiếng với nghề nuôi ngựa bạch, hiện toàn xã có hơn 500 con, chiếm gần 1/3 số ngựa nơi đây. Ngựa bạch tại Hữu Kiên được chăn thả tự nhiên trên đồi cỏ. Ảnh Hồng Vân Hơn 20 năm nuôi ngựa bạch, anh Nông Văn Quang thôn Co Hương cho biết, để phân biệt ngựa bạch và ngựa trắng phải dựa vào những đặc điểm như toàn thân ngựa có lông màu trắng, da trắng hồng, viền mắt màu hồng, con ngươi màu đỏ hồng, nếu soi đèn vào mắt ngựa ban đêm có màu đỏ rực. Mũi, miệng và bộ phận sinh dục của ngựa có màu hồng đỏ, bộ móng màu trắng ngà. Ngựa bạch di chuyển chậm chạm nhưng khỏe mạnh, ít ốm đau, các bệnh thường gặp như tụ huyết trùng đều có thuốc chữa. “Nhà tôi có 8 con ngựa bạch và 2 con ngựa thường. Ngựa bạch sức chống chịu thời tiết tốt, trong đợt mưa tuyết đầu năm, chúng tôi vẫn chăn thả và không bị chết như trâu bò", anh Quang nói thêm. Thông thường người dân thả ngựa bạch trên đồi từ tháng 10 đến tháng 3 âm lịch năm sau vì thời gian đó chưa cấy lúa, sáng mở chuồng lùa chúng đi rồi tối muộn mới tìm về. Một số hộ thả tự nhiên có khi cả tuần mới cho về chuồng, ngựa đi theo đàn nên không sợ lạc. Người dân địa phương chăm sóc ngựa khá đơn giản, ngoài ăn cỏ thì ngựa bạch ăn ngô, cám. Ảnh Hồng Vân Thức ăn của ngựa bạch chủ yếu từ nguồn cỏ cây dồi dào trên đồi núi, khi về nhà được chủ bổ sung ngô, cám. Theo anh Nông Văn Hải thôn Suối Mạ, ngựa bạch cái 3 năm có thể sinh sản và "đẻ rất khỏe”. Thời gian ngựa mang thai là 11 tháng, ngay sau khi sinh con 10-30 ngày, ngựa mẹ đã có thể phối giống. Việc chọn ngựa bố cho phối rất quan trọng, mỗi lần muốn phối giống anh Hải phải gọi điện tới nhà có nuôi ngựa bạch đực với các tiêu chí to, cao, béo, khỏe để hẹn ngày, rồi đem ngựa cái nhà mình xuống. Khi đông người có nhu cầu phối giống cho ngựa, anh Hải phải đợi khá lâu. “Mấy năm trước phối giống khá dễ và rẻ chỉ 200 nghìn mỗi lần, nhưng giờ phải 600 nghìn đồng người ta mới đồng ý cho mang ngựa cái xuống”, anh Hải cười nói. Mỗi người nuôi ngựa đều phải biết tính tình của từng con trong đàn, có con hiền lành nhưng có con rất hung dữ. Trong đàn 8 con ngựa bạch của gia đình, anh Quang thuộc lòng tính cách của chúng. 4 con cái đều rất bênh con và khó tính, người ngoài khó lòng động vào chúng được, đặc biệt khi đang ăn. Chỉ có chủ mới chải bờm ngựa, vuốt ve chúng mà không lo bị đá. Vậy nên mỗi khi nhà nào thịt ngựa đều đem đi nơi khác thịt vì hàng ngày bầu bạn với chúng, không ai nỡ nhìn cảnh con vật bị đem ra xẻ thịt. Ngựa bạch được người dân trong xã coi như “sổ tiết kiệm” để khi nào có công việc thì bán. Ảnh Hồng Vân Không giống ngựa thường nuôi lấy sức kéo, ngựa bạch chủ yếu nuôi lấy thịt và nấu cao. Mỗi con non sau khi cai sữa 5 tháng được thương lái mua với giá khoảng 20 triệu. Ngựa 3 năm tuổi có giá khoảng 60 triệu, những con già hơn một chút để lấy xương nấu cao giá 70-80 triệu đồng. Mỗi năm 4 con ngựa cái nhà anh Quang đều đẻ con, chọn con khỏe mạnh anh để lại, những con khác đem bán. Ông Nông Quang Đảm, Chủ tịch xã Hữu Kiên cho biết, ngựa bạch được người dân chăn nuôi từ hơn 30 năm trước, nhận thấy giống này hợp với khí hậu và sinh trưởng tốt nên nhiều nhà phát triển đàn. Mặc dù vốn ban đầu tương đối cao nhưng chăn nuôi ngựa bạch không mất nhiều công sức, tận dụng luôn nguồn cỏ, ngô, thóc có sẵn nên chúng lớn nhanh, được nhiều khách tìm mua. “Chính quyền huyện, xã cũng đã có những hỗ trợ về vốn, kỹ thuật chăn nuôi ngựa bạch cho bà con để giúp xóa đói giảm nghèo, nhất là trong điều kiện Hữu Kiên thuộc xã vùng 3 khó khăn”, vị chủ tịch nói. Hồng Vân

phối giống ngựa bạch